Luật thi đấu bóng bàn chuẩn quốc tế (Phần 1)

Những điều luật bóng bàn theo quy chuẩn quốc tế

Bóng bàn là một môn thể thao khá phổ biến ở Việt Nam cũng như trên thế giới. Chơi môn bóng bàn trong rèn luyện thể dục thể thao bình thường thì chúng ta không cần quá quan tâm nhiều đến luật thi đấu.

Sơ lược lịch sử môn bóng bàn

Bóng bàn có tên tiếng anh là Table Tennis hay Ping Pong. Có nguồn gốc ban đầu từ nước Anh vào khoảng những năm 1860 và 1870.

Sau đó thì bộ môn thể thao này đã phát triển rất nhanh chóng tại nước Anh. Đến năm 1926 thì hiệp hội bóng bàn thế giới được thành lập với tên viết tắt là ITTF (International Table Tennis Federation)

Vào năm 1926 thì giải vô địch bóng bàn thế giới lần đầu tiên được tổ chức tại London Anh, và sau này bộ môn thể thao này được lan tỏa trên toàn thế giới với đặc điểm là bộ môn thiên về tốc độ và sự khéo léo.

Đó là những thông tin cơ bản nhất về lịch sử của môn bóng bàn và ngay sau đây chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về luật thi đấu bóng bàn mới nhất hiện nay.

Luật bóng bàn mới nhất

Trong nội dung bài viết về luật thi đấu bộ môn bóng bàn lần này, chúng ta sẽ tìm hiểu một cách sâu hơn về phần luật. Còn về dụng cụ, thì sẽ tách ra làm một bài viết khác là bài về kích thước của bàn bóng bàn và dụng cụ.

Thể thức bóng bàn cơ bản được chia làm 2 loại là bóng bàn đơn và bóng bàn đôi:

• Bóng bàn đơn, mỗi bên có 1 người 1 vs 1, áp dụng luật bóng bàn đơn.
• Bón bàn đánh đôi, mỗi bên sẽ có 2 cầu thủ thi đấu. 2 vs 2, áp dụng luật thi đấu bóng bàn đôi.

Luật giao bóng bàn (đơn đôi)

Luật giao bóng bàn, áp dụng cho tất cả các trận đấu bóng bàn đơn đôi, cũng như bóng bàn đôi nam nữ.

• Khi thực hiện động tác giao bóng, VĐV đặt quả bóng bàn nằm cố định trên tay mở, của tay không cầm vợt.
• Khi tung bóng VĐV cần tung quả bóng lên cao độ cao tối thiểu là 16cm, không được làm bóng xoáy.
• Thời điểm bóng đang rơi xuống, VĐV sẽ đánh bóng để bóng có thể chạm vào mặt bàn của bên mình sau đó nẩy quả mép lưới và sang phần sân của đối phương, với một trận đi đấu bóng bàn đôi, thì bóng cần phải chạm vào mặt bàn chéo”luật giao bóng bàn đánh đôi“.

Tức người giao bóng bàn đứng bên trái sẽ phát bóng nẩy từ ô của mình qua lưới sau đó chạm vào phần bàn bên trái của đối phương (nơi VĐV đỡ giao bóng đang chuẩn bị).

• Theo đúng quy định của luật giao bóng bàn, thì khi người giao bóng tung bóng lên và chạm bóng thì hình chiếu của quả bóng phải nằm trên mặt bàn và phía sau đường biên cuối bàn của bên được giao bóng.
• Người giao bóng, không được phép dùng bất kỳ vật gì hay bộ phận nào để che khuất tầm nhìn của đối phương. Ngay sau khi thực hiện giao bóng thành công cánh tay của người giao bóng phải rời khỏi vị trí không gian giữa lưới và người giao bóng.
• VĐV cần tạo điều kiện thuận lợi nhất để trọng tài có thể thấy rõ được cách giao bóng của mình. Nếu như trọng tài thấy có vấn đề với pha giao bóng, trọng tài có quyền yêu cầu cầu thủ giao bóng, giao lại và nhắc nhở người giao bóng.

Nếu như hành động giao bóng phạm luật đó vẫn tiếp diễn, thì trọng tài sẽ có quyền cộng 1 điểm cho đội đỡ giao bóng.

Bóng đánh lại khi

• Hết một đường bóng, đội giành chiến thắng được một điểm, đội thắng thực hiện giao bóng lại.
• Khi người giao bóng đã thực hiện giao bóng đúng luật, bóng vượt qua lưới và chạm vào bộ phận nào đó của lưới, hay đối phương đỡ bóng để bóng chạm lưới.
• Khi bóng đã được VĐV đánh đi mà đối phương vẫn chưa sẵn sàng đỡ bóng, thì trọng tại sẽ cho giao bóng lại.
• Khi đang chuẩn bị giao bóng mà, trọng tài cho tạm dừng trận đấu.
• Khi thứ tự giao bóng của các VĐV không đúng, hay khi vận động viên đứng sai vị trái giao bóng hay đỡ bóng.
• Khi cảnh báo hay phạt một cầu thủ phạm luật bóng bàn.

Khi nào được tính 1 điểm

• VĐV đối phương thực hiện giao bóng không đúng luật.
• Đối phương trả lại bóng bị hỏng.
• Đối phương đánh không chạm vào phần bản của đội nào, thì đội đó sẽ giành được 1 điểm.
• Đối phương chạm bóng sai luật.
• Đối phương chạm bóng 2 lần trong một tình huống bóng.
• Đối phương tác động vào bàn làm xê dịch mặt bàn khi thi đấu.
• Khi đối phương chạm bất kỳ vật gì hay bộ phận nào của cơ thể vào lưới.
• Khi bàn tay của đối thủ(tay không cầm vợt) chạm vào mặt bàn đấu.
• Đối thủ đánh bóng không đúng theo trình tự(người giao và người đỡ)

Kết thúc một ván đấu

Một ván đấu được kết thúc, khi có một đội đạt được 11 điểm trước. Khi tỉ số của ván đấu là 10-10, thì đội nào giành 2 điểm liên tiếp sẽ là đội giành chiến thắng trong ván đó.

Kết thúc một trận đấu bóng bàn

Một trận đấu bóng bàn theo đúng luật bóng bàn, sẽ được diễn ra theo số ván lẻ. Thường là 5, 7 hoặc 9 ván đấu.

Cách xác định đội giao bóng, đội đỡ bóng và bên đứng bàn

• Quyền lựa chọn giao bóng, đỡ bóng hay chọn bên giao bóng, sẽ phụ thuộc vào việc bắt thăm. Đội nào giành chiến thắng sẽ có quyền quyết định, đỡ bóng hay giao bóng và chọn bên bàn đứng.
• Sau 2 điểm được ghi, thì sẽ thực hiện đổi giao bóng giữa hai đội. Trừ trường hợp hai đội đều đạt được 10 điểm, hay khi áp dụng cách đánh khẩn trương, thì thứ tự giao và đỡ bóng vẫn giữ nguyên.
• Trong một ván đấu, đội được quyền giao bóng sẽ tự chọn người giao bóng trước(với thể thức thi đấu đôi). Bên đỡ bóng khi đó cũng được quyền chọn người đỡ trước.

Trong những ván còn lại của trận thi đấu, đấu thủ giao bóng trước tiên đã được lựa chọn, người đỡ giao bóng trước tiên sẽ là người đã giao bóng cho đấu thủ này ở ván trước đó.

• Khi thi đấu bóng bàn đánh đôi, tại mỗi lần đổi giao bóng, VĐV đỡ giao bóng trước sẽ trở thành người giao bóng khi tới lượt và đồng đội của của bên giao bóng trước trở thành người đỡ bóng.
• Đấu thủ hoặc cặp đôi giao bóng đầu tiên trong một trận đấu sẽ đỡ giao bóng đầu tiên ở ván sau và ở ván cuối cùng của trận đánh đôi có khả năng xẩy ra thì cặp đôi của bên đến lượt đỡ giao bóng lần tới sẽ đổi thứ tự đỡ giao bóng khi một đôi nào đó đã đạt được 5 điểm.
• Đấu thủ hay cặp đôi bắt đầu đứng ở phía bàn bên này của một ván thì ở ván sau sẽ bắt đầu đứng ở phía bàn bên kia và ở ván cuối cùng của trận đấu (có khả năng xẩy ra) thì đấu thủ hay cặp đôi sẽ thay đổi bên bàn đứng khi một đấu thủ hay cặp đôi nào đó đạt được 5 điểm.

Bắt lỗi khi giao bóng và sai thứ tự đánh bóng, bàn đứng

• Nếu một đấu thủ giao bóng hoặc đỡ giao bóng không đúng lượt của mình, trọng tài dừng ngay trận đấu khi phát hiện sai phạm và cho tiếp tục trận đấu với tỷ số đã đạt được mà người giao bóng và đỡ giao bóng phải theo đúng thứ tự như đã được xác định lúc bắt đầu trận đấu và trong đấu đôi thứ tự giao bóng được chọn bởi đôi có quyền giao bóng đầu tiên trong ván đã phát hiện ra sai lầm.
• Nếu đấu thủ không đổi phía bên bàn đứng mà đúng ra họ phải đổi, trọng tài dừng ngay trận đấu khi phát hiện ra lỗi sai này và cho tiếp tục trận đấu với tỷ số đã đạt được theo đúng phía bên bàn đứng như đã được xác định khi bắt đầu trận đấu.
• Trong bất kỳ trường hợp nào, tất cả những điểm đã đạt được trước khi phát hiện sai lầm đều vẫn được tính.

Phương thức đánh khẩn trương trong bóng bàn theo luật bóng bàn

• Phương pháp đánh khẩn trương sẽ được áp dụng nếu khi đã thi đấu hết 10 phút mà chưa kết thúc xong một ván, ngoại trừ cả hai đấu thủ hay hai đôi đấu thủ đã đạt được ít ra tới 9 điểm hoặc là ở bất kỳ thời điểm nào sớm hơn theo yêu cầu của hai đấu thủ hay hai đôi đấu thủ.
• Nếu bóng đang ở trong cuộc mà đã đến thời gian giới hạn thì trọng tài dừng trận đấu và trận đấu sẽ được tiếp tục với quả giao bóng bởi đấu thủ đã giao bóng của lần đánh bóng mà đã bị dừng lại;
• Nếu bóng không ở trong cuộc khi đến thời gian giới hạn thì trận đấu sẽ tiếp tục với quả giao bóng thuộc về đấu thủ đỡ giao bóng ngay tức thì sau lần đánh bóng qua lại trước đó.
• Sau đó mỗi đấu thủ sẽ luân phiên giao bóng cho từng điểm một và nếu đấu thủ hay cặp đôi đỡ trả bóng tốt 13 lần thì bên đỡ giao bóng sẽ được tính 1 điểm.
• Một khi đã được áp dụng thì phương pháp đánh khẩn trương sẽ vẫn được dùng cho đến cuối trận đấu.

Một số quy định đối với thi đấu bóng bàn quốc tế

Phạm vi áp dụng luật

• Các loại cuộc thi đấu
• Một cuộc thi quốc tế là cuộc thi đấu có thể bao gồm các đấu thủ của nhiều hơn một Liên đoàn.
• Một trận đấu quốc tế là một trận đấu giữa các đội đại diện của các Liên đoàn.
• Một giải thi đấu mở rộng là một giải thi đấu cho tất cả đấu thủ của các Liên đoàn tham gia.
• Một giải thi đấu có giới hạn là một giải thi đấu hạn chế cho những đấu thủ trong các nhóm đã định rõ ngoài các nhóm theo tuổi.
• Một giải mời là một giải thi đấu hạn chế cho những đấu thủ đã được định rõ mời riêng từng người.

Phạm vi áp dụng

• Trừ qui định in nghiêng phía dưới Các điều luật (luật Bóng bàn) sẽ áp dụng cho các cuộc thi đấu Vô địch thế giới, Châu lục, Olympic, các giải mở rộng và trừ khi trái ngược đã được các Liên đoàn tham gia đồng ý, đối với các trận đấu quốc tế.
• Ban chấp hành có quyền cho phép người tổ chức một giải thi đấu mở rộng chấp thuận thử nghiệm những sự thay đổi luật đã được Ban thường vụ qui định.
• Những qui định đối với các Cuộc thi Quốc tế sẽ áp dụng cho
• Các cuộc thi Vô địch Thế giới và Olympic, trừ khi trái ngược đã được Ban chấp hành cho phép và báo trước cho các Liên đoàn tham dự;
• Các cuộc thi vô địch Châu lục, trừ khi trái ngược đã được Liên đoàn Châu lục cho phép và báo trước cho các Liên đoàn tham dự;
• Trường hợp một giải thi đấu mở rộng không phù hợp với bất kỳ một điểm nào đó của những điều qui định này thì tính chất và phạm vi thay đổi sẽ được ghi rõ trong mẫu đơn đăng ký; sự hoàn tất và nộp bản đăng ký sẽ được xem như biểu hiện chấp thuận các điều kiện của cuộc thi đấu bao gồm cả những thay đổi đó.
• Nên áp dụng các điều luật bóng bàn và những qui định đối với tất cả các cuộc thi đấu quốc tế, tuy nhiên các điều kiện là phải tuân thủ hiến chương; các cuộc thi đấu quốc tế hạn chế, các giải mời và các cuộc thi được công nhận là thi đấu quốc tế do những người chưa gia nhập Liên đoàn tổ chức có thể tiến hành theo những qui tắc của cơ quan tổ chức có thẩm quyền đặt ra.
• Các điều luật và những qui định cho các cuộc Thi đấu Quốc tế coi như đều được áp dụng trừ khi những thay đổi đã được đồng ý trước hay được công bố rõ trong điều lệ của cuộc thi đấu.
• Những giải thích chi tiết và những điều diễn dịch về những qui định bao gồm những đặc tính của các trang thiết bị sẽ được xuất bản như là các Tờ Kỹ thuật được Ban chấp hành cho phép và trong những sách Hướng dẫn dùng cho các nhân viên trận đấu và các Tổng trọng tài của giải.

Quy định về dụng cụ và quần áo thi đấu theo luật thi đấu bóng bàn

• Trang bị dụng cụ được chấp thuận và phê chuẩn
• Trang bị dụng cụ thi đấu được chấp thuận và phê chuẩn sẽ do Uỷ ban trang bị dụng cụ thay mặt Ban chấp hành điều khiển; sự chấp thuận hay sự được phép có thể bị Ban chấp hành rút lại bất kỳ lúc nào nếu việc tiếp tục thực hiện nó thấy sẽ phương hại cho cuộc thi;
• Mẫu đăng ký hay điều lệ đối với mỗi giải thi đấu mở rộng sẽ ghi rõ những nhãn hiệu và các mầu sắc của bàn, bộ phận lưới và bóng sẽ dùng cho cuộc thi đấu đó; việc chọn trang bị dụng cụ sẽ do Liên đoàn trên lãnh thổ tổ chức cuộc thi chọn lựa từ những nhãn hiệu và chủng loại đang được Liên đoàn bóng bàn thế giới chấp nhận;
• Lớp phủ mặt vợt trên mặt cốt vợt dùng để đánh bóng sẽ là nhãn hiệu và loại đang được Liên đoàn bóng bàn thế giới phê chuẩn và sẽ dán vào cốt vợt sao cho nhãn hiệu thương mại và biểu tượng của Liên đoàn được trông thấy rõ ràng ở gần cạnh cuối của bề mặt đánh bóng.

Tiêu chuẩn kỹ thuật của tất cả các thiết bị dụng cụ và các chất liệu được xác nhận bởi Liên đoàn bóng bàn thế giới và chi tiết được công bố trên trang Web của ITTF được chấp nhận và phê chuẩn.

Quần áo theo quy định của luật bóng bàn

• Quần áo thi đấu thông thường bao gồm áo ngắn tay và quần soóc hay váy, tất và giầy thi đấu; các quần áo khác như một phần hay cả bộ quần áo ngoài cũng không được mặc trong thi đấu trừ khi được tổng trọng tài cho phép.
• Màu sắc chính của áo, váy hay quần soóc ngoại trừ tay và cổ áo phải khác hẳn với mầu của bóng sử dụng.
• Quần áo có thể mang số hay chữ viết trên lưng áo để xác định đấu thủ, Liên đoàn hay câu lạc bộ của người đó trong các trận thi đấu câu lạc bộ và các quảng cáo Nếu trên lưng áo mang tên của đấu thủ, thì tên đấu thủ đó chỉ có ở phía dưới cổ áo.
• Bất kỳ những con số mà những người tổ chức yêu cầu để xác định đấu thủ sẽ được ưu tiên hơn các quảng cáo và ở phần giữa lưng của áp; những con số đó sẽ giới hạn trên áo có diện tích không quá 600cm2.
• Bất kỳ dấu hiệu hay đồ trang trí, ở phía trước hay bên cạnh quần áo của đấu thủ và bất kỳ vật gì như trang sức mà đấu thủ đeo sẽ không được quá lộ liễu hay phản chiếu sáng vì làm trở ngại đối phương không quan sát được.
• Quần áo không được mang những mẫu mã hay dòng chữ có thể gây xúc phạm hay làm cho cuộc đấu mang tai tiếng.
• Bất cứ vấn đề gì liên quan đến sự hợp lệ hay khả năng có thể chấp thuận được của quần áo thi đấu sẽ do tổng trọng tài quyết định.
• Các đấu thủ của một đội tham gia thi đấu đồng đội và những đấu thủ của cùng một Liên đoàn lập thành một đôi thi đấu trong giải Thế giới và Olympic sẽ mặt quần áo giống nhau có thể ngoại trừ tất, giầy và số, cỡ, mẫu mã của quảng cáo trên quần áo.
• Các đấu thủ và các đôi thi đấu với nhau sẽ mặc áo khác mầu nhau rõ ràng để khán giả dễ phân biệt.
• Khi các đấu thủ và các đội có quần áo giống nhau mà không thỏa thuận được ai sẽ thay thì sẽ quyết định bằng cách rút thăm.
• Các vận động viên thi đấu ở giải Vô địch Thế giới, Olympic hoặc các giải Quốc tế mở rộng sẽ mặc các kiểu áo, quần soóc, váy do Liên đoàn của họ phê chuẩn.

Điều kiện thi đấu

• Không gian nơi thi đấu không dưới 14m chiều dài, 7m chiều rộng và 5m chiều cao.
• Diện tích thi đấu được quây chung quanh bằng các tấm chắn có cùng nền màu xẫm cao khoảng 75cm để ngăn cách nó với những diện tích thi đấu gần kề và khán giả.
• Trong những cuộc thi đấu Thế giới và Olympic cường độ ánh sáng đo ở độ cao của mặt bàn ít nhất là 1000 lux đồng đêù trên toàn diện tích của mặt bàn và không ít hơn 500lux ở bất lỳ chỗ nào của diện tích thi đấu. Với những cuộc thi đấu khác thì ít nhất là 600lux đồng đều ở mặt bàn và không dưới 400 lux ở bất kỳ chỗ nào của diện tích thi đấu.
• Nơi mà cùng sử dụng một số bàn thì mức độ ánh sáng phải cùng như nhau cho tất cả các bàn đó và mức độ ánh sáng của hậu cảnh nhà thi đấu sẽ không được lớn hơn mức độ thấp nhất của diện tích thi đấu
• Nguồn ánh sáng không được thấp hơn 5m so với mặt sàn.
• Nói chung hậu cảnh phải tối và không có những nguồn sáng chói cũng như ánh sáng ban ngày chiếu qua những cửa số không che hay những lỗ hở vết nứt khác.
• Sàn không phải là mầu sáng phản chiếu sáng hay trơn và mặt sàn không phải làm bằng gạch, gốm, bê tông hay đá; ở giải Vô địch thế giới và Olympic sàn nhà là sàn gỗ hay thảm cuộn bằng vật liệu tổng hợp có nhãn hiệu và chủng loại được Liên đoàn bóng bàn thế giới phê chuẩn.

Quy định về quảng cáo

• Bên trong khu vực thi đấu, các quảng cáo chỉ biểu hiện trên dụng cụ hoặc các bộ phận biểu hiện trên dụng cụ hoặc các bộ phận thường có và ở đó không có thêm sự trưng bày đặc biệt nào.
• Những mầu sắc huỳnh quang hoặc phát quang không được sử dụng ở bất cứ nơi nào trong khu vực thi đấu.
• Chữ hoặc những biểu tượng ở mặt trong của những tấm chắn không được gồm có mầu trắng hay mầu da cam, cũng không quá 2 mầu và giới hạn chiều cao 40cm; đề nghị những cái đó nên cùng mầu như tấm chắn nhưng mầu sáng hơn hoặc tối hơn một chút.
• Quảng cáo trên sàn nhà không bao gồm màu trắng hay màu vàng. Yêu cầu chúng phải tối hơn hoặc sáng hơn màu của nền nhà.
• Có thể có tới 4 quảng cáo trên sàn khu vực thi đấu, ở mỗi cuốn bàn 1 cái, ở mỗi bên cạnh bàn 1 cái, mỗi cái có giới hạn trong diện tích 2,5m2, những quảng cáo đó phải cách các tấm chắn trên 1m và những cái ở cuối bàn không cách các tấm chắn trên 2m.
• Có thể có 1 quảng cáo tạm thời ở cạnh bên của mỗi nửa bàn và 1 cái ở cuối bàn, khác biệt rõ ràng với bất kỳ quảng cáo cố định nào và mỗi cái được giới hạn trong một tổng chiều dài là 60cm; những cái đó sẽ không dùng cho những nhà cung cấp dụng cụ bóng bàn khác.
• Các quảng cáo trên lưới sẽ là mầu sáng hơn hay tối hơn mầu nền của lưới và không ở trong phạm vi 3cm dọc theo băng mép trên của lưới và không che khuất tầm nhìn qua tấm lưới.
• Các quảng cáo trên những bàn trọng tài hay đồ đạc khác trong khu vực thi đấu giới hạn trong một diện tích toàn bộ ở mặt là 750cm2.
• Các quảng cáo trên quần áo của đấu thủ sẽ giới hạn đối với
• Nhãn hiệu thương mại của nhà sản xuất, biểu tượng hay tên giới hạn trong một tổng số diện tích là 24cm2.
• Không được quá 6 quảng cáo tách rời rõ ràng, giới hạn trong một diện tích kết hợp toàn bộ là 600cm2 nằm ở phía trước, bên cạnh vai của áo và không quá 4 quảng cáo ở phía trước;
• Theo luật bóng bàn Không được quá 2 quảng cáo có giới hạn trong một diện tích kết hợp là toàn bộ 400cm2 trên lưng của áo;
• Không được quá 2 quảng cáo, có giới hạn trong một diện tích kết hợp toàn bộ là 80 cm2 trên quần soóc hoặc váy.
• Các quảng cáo trên những số đeo của đấu thủ có giới hạn trong một diện tích toàn bộ là 100cm2.
• Các quảng cáo trên quần áo của trọng tài có giới hạn trong một diện tích toàn bộ là 40cm2.
• Không được quảng cáo thuốc lá, đồ uống có rượu, hoặc các loại thuốc có hại trên quần áo hay số đeo của đấu thủ.